سیر تا پیاز خیاطی
الزامات بهداشت و ایمنی کارگاه های خیاطی
آبان
سلامت و ایمنی کارگاه های خیاطی
اگر شما در کارگاه خیاطی و یا در خانه با چرخ خیاطی کار می کنید لازم است نکات ایمنی کار خود را بدانید و آگاهانه محیط کارتان را به امنیت بالا برسانید.یادتان باشد پیشگیری نشانه درایت و دوراندیشی شماست. پس به نکات زیر توجه کنید:
۱- مطمئن شوید که کف‌ها از هرگونه اقلام غیرضروری در زمانی که شما در حال کار کردن روی پروژه هستید، تمیز هستند. حرکت کردن آزادانه در فضای اطرافتان و انجام امور، شرط اصلی برای انجام کار همراه با احساس لذت است.
۲- مکان خیاطی باید به گونه‌ای باشد که چیزهای آویزان از دیوارها یا قفسه‌ها نتوانند بیفتند، خسارتی وارد کنند یا به شخصی صدمه بزنند.
۳- تمیز و مرتب کردن کارگاه پس از پایان کار به ایجاد بهترین محیط برای خیاطی کمک خواهد کرد. ابزارها را در جعبه‌های خود، مواد خام را در مکان‌های مربوط به آنها و قطعات را در جعبه‌هایشان قرار دهید.
مرتب کردن کلی و سریع فضای کار، بهتر است آخرین کاری باشد که شما قبل از ترک فضای کارگاه انجام می‌دهید. اگر در میان انجام یک پروژه هستید، چیزهایی را که استفاده نخواهید کرد، مرتب کرده و تنها آن‌هایی را که ضروری هستند نگه دارید.
بنابراین زمانی که مجددا به کارگاه بیایید، با فضایی آماده و تازه برای کار مواجه می‌شوید.
۴- در فضای مربوط به خیاطی از خوردن و آشامیدن به ویژه در اطراف دستگاه‌ها و پارچه‌ها اجتناب کنید.
۵- بعد از اتمام کار همیشه روغن، گردوغبار و سایر مواد قابل اشتعال موجود روی تجهیزات را تمیز کنید.
۶- در سراسر کارگاه با فواصل مناسب ظروف زباله گذاشته شود تا اجسام زاید و بی‌مصرف در سطح کارگاه ریخته نشود.
۷- تمام تجهیزات و ابزارهای تیز را به صورت صحیح و ایمن نگه دارید. کشوها، بخش‌های ویژه‌ی قفسه‌ها، جعبه‌ها یا هر چیزی که برای نگهداری اشیای خطرناک استفاده می‌شود را از استفاده‌ی اشخاص دیگر محفوظ نگه دارید.
۸- اقلام تیز مانند قیچی، سوزن، سنجاق، دستگاه برش، سنجاق قفلی و غیره، بهتر است در جاهایی که قابل قفل شدن هستند، نگهداری شوند.
۹-برای سوزن و سنجاق‌های شکسته از یک شیشه‌ی خالی استفاده کنید که دارای درپوشی خاص و باز کردن آن دشوار باشد.
۱۰-هیچگاه ابزارهای تیز مانند تیغ، قیچی، کاتر، بشکاف، سوزن را در جیب خود نگذارید.
۱۱- هنگام کار با قیچی برقی آستین‌ها را بالا بزنید و دستکش به دست نکنید.
۱۲-استفاده از وسایل حفاظت انفرادی مانند لباس کار، دستکش، ماسک و غیره ضروری است.
۱۳-چنانچه ضعف چشم دارید حتما از عینک استفاده کنید.
۱۴-قبل از شروع به کار شال گردن، ساعت، النگو و انگشتر را از خود دور کنید. استفاده از جواهرات و چیزهایی که ممکن است به داخل دستگاه‌ها کشیده شود را به حداقل برسانید. به جای استفاده از لباس‌های تنگ، بلند، یا خیلی گشاد، لباسی راحت و متناسب با بدن خود بپوشید.
موهای بلند باید به پشت بسته شوند. همیشه در هنگام خیاطی، کفش‌های بسته بپوشید.
۱۵- به سیم‌های بدون روپوش یا دارای زدگی که در آن جریان برق برقرار است، هرگز دست نزنید.
۱۶- سنجاق‌ها با وجود کوچک بودن، باعث صدمات بزرگی می‌شوند. هرگز آنها را در دهان خود نگذارید. از یک کوسن آهنربایی یا کوسن مچی مخصوص سنجاق استفاده کنید.
چرخ خیاطی – ایمنی کارگاه های خیاطی
۱- هنگام دوخت یعنی در حین حرکت سوزن چرخ توجه خود را کاملا به چرخ خیاطی بدهید.
۲- انگشت هایتان را تا حد ممکن از قطعات متحرک چرخ خیاطی دور کنید.(مراقب انگشتان خود باشید ۶۰%حوادث خیاطی مربوط به فرو رفتن سوزن در انگشت است.برای جلوگیری از این مورد می توانید از محافظ انگشت استفاده کنید.)
۳-هنگامی که ماشین پارچه‌های ضخیم، درزهای بزرگ یا دکمه‌ها را می‌دوزید، به آرامی بدوزید، زیرا ممکن است سوزن بشکند و قطعات کوچک به سمت چشم یا صورت شما پرتاب شود.
۴- وقتی ماشین دوخت در حال استفاده نیست، نباید دو شاخه‌ی آن در پریز برق باشد. حتما پس از اتمام کار دو شاخه را از پریز خارج کنید.
۵- هنگام بالا و پایین رفتن سوزن، کاملا مواظب باشید؛ به طوری که هنگام دوخت به ماشین دوخت توجه کنید.
۶- انگشتان را از تمام قطعات متحرک دور نگه دارید، به خصوص مواظب انگشتان خود در اطراف سوزن باشید.
هنگام نخ کردن سوزن، تعویض سوزن، نخ کردن یا تعویض ماسوره، تعویض پایه یا کارهای دیگر، ابتدا کلید اصلی ماشین دوخت را خاموش کنید.
۷- اگر لامپ روشنایی چرخ خیاطی قدیمی است، آن را با لامپی روشن‌تر، با رنگی گرمتر تعویض کنید. لامپ‌های قدیمی هنگامی که برای مدت طولانی روشن باشند، بسیار داغ می‌شوند.
۸- قبل از تعویض لامپ، دو شاخه را از برق بیرون بیاورید.
۹- اجازه ندهید سوزن چرخ خیاطی روی سنجاق ها برود.
۱۰- از سوزن های خم شده به هیچ وجه استفاده نکنید.
۱۱- لامپ چرخ خیاطی خود را با لامپی جدید و با نور گرمتر تعویض کنید. هنگام تعویض دوشاخه را از برق بکشید.
۱۲-برای نخ کردن سوزن، تعویض سوزن، نخ کردن یا تعویض ماسوره و تعویض پایه، کلید اصلی ماشین دوخت را خاموش کنید.
۱۳- بکارگیری درست از سیم چرخ خیاطی از مهمترین نکات در ایمنی کارگاه یا اتاق کار است.دوشاخه سیم را از قسمت سیم نگیرید و آن را با قسمت دو شاخه از پریز جدا کنید.
۱۴- هر ماه یکبار سیم چرخ ها را چک کنید و اگر در نقطه ای دچار اتصالی یا ساییدگی شدند حتما آنها را تعمیر کنید و به هیچ وجه خودتان به سیم آسیب دیده دست نزنید.
۱۵- برای تمیز کردن بدنه چرخ خیاطی و پدال آن از یک پارچه تمیز، خشک، نرم و بدون پرز استفاده کنید.هرگز مایعات شیمیایی را به کار نبرید و هیچ گونه ماده ای روی چرخ خیاطی نپاشید.
۱۶- تعمیر چرخ خیاطی فقط باید توسط نمایندگی‌های مجاز انجام شود پس خودتان چرخ را باز نکنید.
۱۷- جهت پیشگیری و احتیاط هر سال و یا هر دو سال یکبار چرخ خیاطی برای سرویس ببرید.
برای اطلاعات بیشتر درباره الزامات استاندارد چرخ خیاطی به این استاندارد ملی ایران مراجعه کنید:
الزامات ویژه چرخ های خیاطی ISIRI 1562
کار با اطو- ایمنی کارگاه های خیاطی
۱- پس از پایان کار، اتو را از پریز برق بیرون بکشید تا کاملا سرد شود. سپس آن را جمع کنید و در جای محفوظ قرار دهید.
۲- در فاصله‌ی کار، اتو را روی پایه‌ی مخصوص بگذارید و هرگز آن را عمودی قرار ندهید، زیرا به مجرد کوچکترین تکان خواهد افتاد.
۳- قبل از وصل کردن اتو به جریان برق از سلامت سیم و پریز مطمئن شوید.
۴- برای اتوهای سنگین یا دستگاه‌های پرس باید مکانی برای نگهداری تعیین شود تا هنگامی که استفاده نمی‌شوند در آن جا قرار گیرند. تخته‌ی اتوی تاشو مکان مناسبی برای این کار نیست.
اندازه های میز و صندلی-ایمنی کارگاه های خیاطی
۱- نحوه نشستن پشت میزمد نظر داشته باشید تا ارتفاع کار مناسب باشد، سر و ساق پا در وضعیت راحت باشد، از وضعیت غیرطبیعی بدن جلوگیری شود، مصرف انرژی تقلیل یابد و از انقباضات غیرضروری ماهیچه‌های پشت جلوگیری شود.
اگر نمی‌توانید از ساعات طولانی خم بودن روی کار اجتناب کنید، فعالیت‌های خود را با دیگران جابه‌جا کنید یا استراحت کوتاهی داشته باشید.
۲-ارتفاع صندلی قابل تنظیم باشد و این ارتفاع باید در حدود ارتفاع زانو باشد.
۳- ارتفاع پشتی قابل تنظیم باشد و بتواند ناحیه‌ی گودی کمر را پر کند.
۴- سطح نشیمنگاه متناسب باشد.
۵-فاصله‌ی افقی پشتی صندلی تا لبه‌ی جلوی آن بیش از طول ران نباشد.
۶- صندلی به حد کافی ثابت و محکم باشد و آزادی حرکت در هر جهت را به وجود آورد.
۷- ارتفاع میز کار با توجه به نوع کار ایستاده یا نشسته انتخاب شود. میزها را باید با افراد بلند قد منطبق کرد، زیرا برای افراد کوتاه قد می‌توان با تخته‌های زیرپایی و غیره تطابق لازم را به عمل آورد. کاربرد میزهای نامناسب برای افراد بلند قد موجب دردهای ماهیچه‌ای و خستگی‌های زودرس می‌شود.
۸- در وضعیت ایستاده برای انجام کارهای سنگین به تناسب سنگینی کار، سطح میز باید در حدود آرنج باشد.
۹- برای کار در وضعیت نشسته، ارتفاع مناسب میز کار باید چند سانتیمتر پایین‌تر از آرنج باشد. در این میزها پاها باید جای کافی برای حرکت داشته باشند. به همین دلیل وجود کشو در زیر میز و انتخاب رویه‌ی کلفت برای میزها توصیه نمی‌شود.
۱۰-نبودن نور کافی باعث خستگی چشم و سردرد می‌شود، پس باید چراغ قابل تنظیم بر محیط بتابد تا دیدن کار را آسان کند.
۱۱-اگر فاصله‌ی دست و چشم حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر باشد، نیرو و مهارت دست به حداکثر ممکن می‌رسد.
۱۲-از حرکات غیرطبیعی و خم شدن بدن پشت میز اجتناب کنید ( خم شدن بدن و سر به یک طرف به مراتب از خم شدن به جلو خسته‌کننده‌تر است).
۱۳- چنانچه برای آرنج‌ها، ساعد و یا دست‌ها نقطه‌ی اتکایی تعبیه کنیم، انقباض‌ها به حداقل می‌رسد.
۱۴- حرکات بازو باید در جهات همانند یا مقابل انجام شوند.
۱۵- تا حد امکان سعی شود که کارها در حالت نشسته و یا به صورت متناوب نشسته و ایستاده انجام شود.
سلامت و ایمنی کارگاه های خیاطی
۱- محیط کار حتما و حتما باید نور کافی داشته باشد.
۲- تهویه مناسب هم یکی از ضروریات محیط کار خیاطی است.
۳- کف اتاق کار باید مرتب باشد تا هیچ وسیله ای مانع از حرکت آزادانه شما در فضا نشود.
۴- هنگام مصرف میان وعده یا ناهار به جای خارج از اتاق کار خود بروید و هیچگاه روی میزکار خود چیزی نخورید.
ایمنی ابزار کار برای ایمنی کارگاه های خیاطی
۱-قیچی، سوزن، رولت خیاطی، سنجاق ته گرد، بشکاف، آهنربا، کاتر، آچار، پیچ گوشتی و سوهان مهمترین ابزار دستی در کار خیاطی است.
۲- هر چند وقت یکبار آنها را بررسی کنید و در صورت وجود عیب و نقص آنها را تعمیر یا تعویض کنید.
۳- هر نوع ابزار تیز مانند قیچی،سوزن، سنجاق، دستگاه برش و سنجاق قفلی را در جعبه ها و قفسه هایی که قابل قفل شدن هستند بگذارید.
۴- سوزن های شکسته را در قوطی با درب کاملاً محکم قرار دهید.
۵-چسب ها، رنگ ها و مواد سفید کننده را در قفسه های قفل دار نگه دارید.
حتما از جا سوزنی استفاده کنید.
۶-با آهنربا سوزن های ریخته شده را جمع کنید.
قوانین استاندارد ۵Sبرای ایمنی کارگاه های خیاطی
- تفکیک اقلام ضروری و غیر ضروری از هم
- مرتب کردنو مشخص کردن مکان هر وسیله ای
- تمیزکاری و نگهداری محیط به صورت خیلی تمیز
- استانداردسازی و تدوین دستورالعمل ها برای حفظ تداوم آراستگی
- فرهنگ سازی برای انجام عادت افراد به انجامصحیح کارها
استانداردهای بین المللی و الزامات ایمنی کارگاه های خیاطی
استاندارد های عمومی
ISO 9001: 2015 (استاندارد بین المللی سیستم مدیریت کیفیت)
ISO 14001: 2015 (استاندارد بین المللی سیستم مدیریت زیست محیطی)
ISO 45001: 2018 (استاندارد بین المللی سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی)
HSE-MS (استاندارد بین المللی سیستم مدیریت ایمنی – بهداشت – محیط زیست)
ISO 10002: 2018(استاندارد بین المللی سیستم شکایت مشتریان)
ISO 10004: 2018 (استاندارد بین المللی سیستم رضایت مندی مشتریان)
ISO 10006: 2017 (استاندارد بین المللی مدیریت کیفیت در پروژه ها (مدیریت پروژه))
CRM (استاندارد بین المللی مدیریت ارتباط با مشتریان)
۵S (پنچ اصل ساماندهی بهبود محیط کار (مدیریت آراستگی سازمان))
استاندارد های تخصصی و الزامات ایمنی کارگاه های خیاطی
ISO 10668:2010 (استاندارد بین المللی نشان برتر (ارزیابی و ارزشگذاری برند))
ISO 8559-1:2017 (استاندارد بین المللی طراحی اندازه لباس و تعریف و اندازه گیری بدن)
ISO 8559-2:2017 (استاندارد بین المللی شاخص های طراحی اندازه لباس)
ISO 5971:2017 (استاندارد بین المللی طراحی لباس های جذب)
ISO 8559-3:2018 (استاندارد بین المللی طراحی و برآورد بدن انسان)
ISO 9920:2007 (استاندارد بین المللی دوخت لباس برای کاهش خطرات آتش)
ISO 13935:2014 (استاندارد بین المللی دوخت لباس انعطاف پذیر (طراحی لباس نخی))
ISO 15831:2004 (استاندارد بین المللی اندازه گیری حرارت از دست رفته و عایق بندی لباس به وسیله ی ظرفیت گرمایی)
ISO 18163:2016 (استاندارد بین المللی طراحی لباس و روانشناسی دوخت لباس)
ISO 18825:2016 (استاندارد بین المللی طراحی لباس اندامی)
ISO 5243:2004 (استاندارد بین المللی ماشین آلات نساجی و لوازم جانبی)
DIN 61527:1978 (استاندارد بین المللی انداره لباس کودک و نوجوان)
GMP (Good Management Practices) (استاندارد بین المللی عملکرد خوب در تولید)
GSP (Good Safety Practice) (استاندارد بین المللی عملکرد خوب در ایمن سازی محیط کار)
GSP (Good Service Practice) (استاندارد بین المللی عملکرد خوب در ارائه خدمات)
جمع بندی
در این مقاله به نکات مهم ایمنی کارگاه های خیاطی تولیدی پوشاک پرداختیم، نکاتی که عدم رعایت آنها، میتواند ضررات آسیب زننده جدی برسانند، پس حتما آنها را رعایت کرده تا تا جایی که امکان دارد، از این حوادث در امان باشید.
انواع استانداردهای بین المللی و استاندارد ایران در خصوص الزامات ایمنی کارگاه های خیاطی هم ذکر شد.اگر نکته یا مورد دیگری بود که احساس میکنید در این مقاله جا انداختیم، برای ما بنویسید.
